:: دلسوزی پیامبر رحمت (ص) نسبت به امت

بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر آیه 6 کهف

خانم دکتر منصوره رحمانی عضو هیات علمی بخش فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز

نهایت دلسوزی حضرت ختمی مرتبت صلوات الله علیه برای هدایت کافران

«فَلَعَلَّک بَخِعٌ نَّفْسک عَلى ءَاثَرِهِمْ إِن لَّمْ یُؤْمِنُوا بِهَذَا الْحَدِیثِ أَسفاً (کهف: 6)»

شايد تو از پي ايشان، از غم اينكه به اين قرآن ايمان نمي‌آورند، خود را هلاك كني.

کلمه «بخوع» به معناى کشتن وهلاک کردن است. و «آثار» به معناى علامت هاى پا و اثر قدمهاى کسى است که از زمین نرم عبور کرده باشد، وکلمه «اسف» به معناى شدت اندوه است، ومراد از «بهذا الحدیث» قرآن کریم است .
این آیه در مقام تسلى خاطر رسول خدا صلى اللّه علیه وآله وسلم است ، وحرف «فاء» که بر سر آیه آمده براى تفریع کلام بر کفر وانکار ایشان به آیات خدا است که از آیات قبلى استفاده می­شود. ومعناى آیه چنین است: «مثل اینکه بوى این مى آید که از شدت اندوه بر اعراض کفار از قرآن وانصرافشان از شنیدن دعوتت ، خودت را از بین ببرى» (المیزان، ج 13، 329) .

در این آیه خداوند به حضرت رسول صلى اللّه علیه وآله وسلم می­فرماید که حزن و ناراحتی تو به خاطر کفر معاندان زیاد نشود زیرا تو را بشارت دهنده و بیم دهنده برانگیختیم؛ اما تو نمی­توانی ایمان را در قلب آنان ایجاد کنی. (تفسیر کبیر ، ج21: 426) آنها مي‌گفتند: تا چشمه‌اي از زمين براي ما نجوشاني، ايمان نمي‌آوريم. شايد اگر به قرآن ايمان نياورند، تو بر اين كار آنها دچار تأسف و اندوه شديد گردي و جان خود را به مهلكه اندازي. برخي گويند: يعني تو نسبت به آنها مهر مي‌ورزي و پس از مرگشان بحال زار آنها چندان تأسف مي‌خوري كه جان خود را به خطر می­اندازي. برخي دیگر گويند: يعني بعد از اعراض و روي گرداني آنها دچار تأسف مي‌شوی و جان خود را به خظر می اندازی. (تفسیر مجمع البیان ، ج 15 : 9)

منابع

-طباطبایی،سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، جلد13 (نسخه الکترونیکی)

-طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ،جلد 15، ترجمه محمد بیستونی، (نسخه الکترونیکی)

-فخر رازی، تفسیر کبیر، جلد 21، (نسخه الکترونیکی)