:: سيره پيامبر اكرم (ص) با نگاهي به قرآن كريم (محسن قرائتی)

"سيره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله  و سلم) با نگاهي به قرآن كريم "تألیف حجت الإسلام و المسلمین محسن قرائتی

محمد سلیمانی- دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه شیراز

از آن جایی که سلسله جلیله نبوت با رسالت پیامبراعظم، وجود مقدس محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) پایان یافت و اینکه در کتاب آسمانی قرآن کریم، راه و مسیر او به عنوان راه هدایت و بصیرت یابی برای همگان و شریعت و دینی که آورد دین و شریعت نهایی و وجود او از همه ابعاد، به عنوان الگوی حسنه معرفی شده است ، شناخت سجایا، اوصاف، سیره فردی و اجتماعی در همه ابعاد و نیز سنن و آداب و سیره و روش اخلاقی، تربیتی، سیاسی و نحوه مواجهه با اقشار مختلف جامعه و دشمنان، می تواند الگوی بسیار مهمی در طی طریق راه معرفت و اخلاق همه مسلمانان باشد .

از این روست که در تمام ادوار پس از رحلت ایشان، از صحابه متقدم گرفته تا متأخرین ،علماء و اندیشمندان، ادباء و شعراء، فلاسفه و معلمین اخلاق و...  هر کدام به گونه ای در این زمینه بخشی از فضائل و سیره اخلاقی ایشان را وصف نموده اند که نگاهی به تاریخ سیره نگاری شخصیت پیامبر گرامی اسلام در طول این چهارده قرن، عظمت ابعاد شخصیتی ایشان و اهمیت کار تحقیقاتی و پژوهشی در این زمینه را مشخص می سازد.

حجت الإسلام قرائتی، چهره نام آشنای تفسیر قرآن کریم و از علمای فعال و کوشا در تهیه و تدوین آثار ماندگار در این زمینه، در سال 1385 که از سوی مقام معظم رهبری(مدّ ظلّه العالی) به عنوان " سال پیامبر اعظم(ص)" نامگزاری گردید ، کتابی با عنوان:" سيره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) با نگاهي به قرآن كريم" تألیف نموده که در حدّ اختصار به این مهم می پردازد.

 ایشان در مقدمه این کتاب می نویسد:" حقيقت رسول الله (صلي الله عليه و آله وسلم) اول ظهور الهي و سرسلسله عالم خلق و تجلي اكمل و اتم حقيقت الهي در عالم خلق مي باشد. وجود رسول الله (صلوات الله عليه) اول خلق از روحانيين مي باشد . خداوند تمام مخلوقات را از وجود او جاري نموده و سلسله كثرات را از وجود او برقرار نموده است لذا خداوند تبارك و تعالي مي‌فرمايد « لولاك لما خلقت الافلاك » . اوست كه تقرب نسبت به او باعث تقرب نسبت به خداوند مي گردد و مي‌فرمايد « ان لكم في رسول الله اسوه حسنه » يعني فقط رسول الله است كه الگوي برتر مي باشد و هر كس بخواهد به انس با محبوب برسد بايستي خود را مطابق ايشان نموده و همانند او زندگي نمايد و همه ائمه عليهم السلام هم خود را شبيه رسول الله صلوات الله عليه نمودند كه در آن جايگاه عظيم قرار گرفتند."

 در این کتاب که توسط "مركز فرهنگي درسهايي از قرآن"،چاپ شده است، با شیوه مخصوص خود درسنامه وار ضمن تبیین لزوم نياز به الگو و ترسیم  پيامبر اكرم(ص) به عنوان قرآن مجسّم، به عنايات ويژه به پيامبرگرامی اسلام می پردازد و ضمن اشاره به سيماي پيامبر اكرم (ص) در قرآن و مأموريت هاي عظیم ایشان در تبیین مسیر هدایت، ویژگی های ایشان را در ابعاد متعددی تحلیل و بررسی می نماید و به عنوان بهترین الگو، به مخاطبین معرفی می نماید. سادگي در سيره پيامبر اكرم (ص)، فرمان هاي سيره ساز، عبادت پيامبر، دلسوزی و مهربانی، مشورت با مردم، همگام با ياران، وفاي پيامبر، صداقت پيامبر با مردم، پيشگامی در مبارزه، تدبير پيامبر، قاطعيّت پيامبر از عناوینی هستند که در فصول جداگانه بدان پرداخته شده است .

ایشان در ادامه با طرح موضوعاتی از قبیل: پيامبر و همسران متعدد، همسرداري پيامبر، پيامبر و امور خانواده، مهرباني با كودكان، مهمان نوازي پيامبر، پيامبر و بهداشت، پيامبر و جوانان، ابعاد مختلفی از سیره فردی و اجتماعی پیامبر اکرم(ص) را تبیین نموده است.

اشاره به سيره عبادي پيامبر (ص)، سيره تبليغي ، سيره عملي، سيره پيامبر در تقويت نظام دفاعي و شیوه برخورد با رزمندگان از دیگر موارد مطرح شده در این کتاب است.

حجت الإسلام قرائتی در ادامه ضمن اشاره به ابعاد مدیریتی و سیره سیاسی و نظامی پیامبر اکرم(ص) به موضوعاتی چون:  امان دادن به دشمن، سيره پيامبر (ص) در پذيرش صلح، گرفتن اسير و رفتار با اسراء، سيره پيامبر با مخالفان، مشركان، منافقان، كفار عادي، برخورد با اشرار و نیز سيره پيامبر با افراد پشيمان و شيوه برخورد صبورانه، جلوه های رفتاری و اصول اخلاقی ایشان را بیان می کند.

مؤلف ارزشمند این کتاب ، با اشاره به نگراني هاي پيامبر و تسلّي خداوند ، به بررسی كارنامه پيامبر (ص) پرداخته و ایشان را با اشاره به آیه " ولکم فی رسول الله اسوه حسنه"، از منظر همه ابعاد الگوی کامل برای همه بشریت و به ویژه مسلمانان و شیعیان معرفی می کند و ضمن بیان وظيفه ما در برابر زحمات و مجاهدت های پیامبر اعظم(ص)، به لزوم ادب در برابر پيامبر و توجه به رسالت جهاني پيامبر و بشارت های تورات و انجيل متوجه می سازد و در آخر نیز، به مديريت پيامبر براي پس از رحلت اشاره دارد و تداوم ولایت از طریق مسیر امامت و مسئله جانشینی پیامبر اکرم(ص)و لزوم توجه به حدیث گرانسنگ ثقلین را یاد آور می شود.

مطالعه این کتاب مختصر ولی پر نکته را که در 158 صفحه تهیه شده به همه ارادتمندان ساحت قدسی پیامبر اکرم(ص) اعم از همه مسلمانان، شیعیان و به ویژه نسل جوان و به خصوص شما دانشجویان گرامی توصیه می کنم.