:: عامل اصلی بدبختی انسان ها

بسم الله الرحمن الرحیم

عامل اصلی بدبختی انسان ها

تفسیر آیه 8 فاطر

خانم دکتر رحمانی عضو هیات علمی بخش فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز

أَفَمَن زُیِّنَ لَهُ سوءُ عَمَلِهِ فَرَءَاهُ حَسناً فَإِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَن یَشاءُ وَ یهْدِى مَن یَشاءُ فَلا تَذْهَب نَفْسک عَلَیهِمْ حَسرَتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمُ بِمَا یَصنَعُونَ (فاطر : 8 )

آیا کسى که عمل زشتش در نظرش زیبا جلوه داده شده و آن را کار نیکى مى بیند با کسى که خوب را خوب و بد را بد مى بیند یکسان است؟ هرگز، ولى این خدا است که هرکس را بخواهد گمراه و هرکس را بخواهد هدایت مى کند. پس تو (اى پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله و سلم) جان خود را در حسرت و اندوه آنان، هلاک مکن که خدا به آنچه مى کنند دانا است.  

کلمه «حسرات» جمع «حسرت» است، که به معناى اندوه از چیزى است که فوت شده است.  و مراد از «نفست بر ایشان نرود» این است که تو خود را با اندوه از اینکه چرا اینان ایمان نمى آورند، هلاک مکن. حالا که معلوم شد هدایت نیکان و ضلالت بد کاران از جانب خداوند است البته نه هدایت و اضلال ابتدایی بلکه هدایت و اضلالی که نتیجه اعمال سابق هر فردی است، پس دیگر جا ندارد به خاطر اینکه به تو کافر شدند و تو را تکذیب کردند، از شدت اندوه، خود را هلاک کنى؛ چون این خدا است که به کیفر کفرشان و اینکه بد را خوب دیدند، نمى گذارد ایمان بیاورند، و خدا به  آنچه که مى کنند داناست، امر بر او مشتبه نمى شود، و با آنها جز به حق رفتار نمى کند، و جز به حق کیفرشان نمى دهد.(المیزان، جلد 17 : 23)

از آنجایی که رسول گرامی صلی الله علیه و آله بعد از اینکه آیاتی روشن و حجتی آشکار از سوی خداوند عرضه داشتند از اینکه برخی همچنان در مسیر هدایت قرار نمی­گیرند، ناراحت بودند، خداوند متعال می فرماید که اندوهی نداشته باشند زیرا اگر ناراحتی ایشان از گمراهی آنان باشد، خداوند به آنان عالم است و اگر بخواهد می­تواند آنان را هدایت کند. (تفسیر کبیر ج 26: 224)

منابع :

-طباطبایی،سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، جلد17 (نسخه الکترونیکی)

-فخر رازی، تفسیر کبیر، جلد 26، (نسخه الکترونیکی)